Meerdere mensen raken tegenwoordig meer doordrongen van het feit dat mensen met een uitkering hier lang niet altijd voor kiezen en dat er genoeg welwillende mensen zijn. Het beeld van uitkeringstrekkers en bankhangers is echter nog steeds duidelijk aanwezig in de maatschappij. Maar een uitdrukking die zelfs ook door de welwillende mensen gebruikt wordt, lijkt nog niet iedereen wakker te maken. En dat is ‘je hand ophouden’.
“Ik wil mijn hand niet ophouden, ik wil zelf mijn inkomen verdienen.” “Je wilt toch zeker je hand niet ophouden?” De schande straalt er vanaf. Juist deze uitdrukking maakt mijns inziens ook dat meerdere mensen in een uitkering zich hier heel vervelend over voelen, soms zelfs depressief raken. Deze uitdrukking gaat er vanuit dat er altijd werk is, als je maar wilt. En dat het een keuze zou zijn wanneer je een uitkering hebt. Dat die mensen niet willen werken.
Wat zegt het woordenboek? De hand ophouden: (a) om een aalmoes vragen; (b) (negatief) van een uitkering leven. Van Dale geeft al aan dat het een negatieve uitdrukking is en geeft een link met om een aalmoes vragen, bedelen. Iets krijgen zonder dat je er iets voor doet. Voor luie mensen. Waarom kiezen we er dan voor ‘de hand ophouden’ synoniem te stellen aan ‘een uitkering ontvangen’? Zeg gewoon wat het is, een uitkering ontvangen. Zonder enig oordeel.
Tegenwoordig komt niet iedereen meer zomaar aan werk en zullen veel mensen met een uitkering niets liever willen dan hun eigen inkomen verdienen. Mag het gewoon dat zijn? Je wilt je eigen inkomen verdienen en graag onafhankelijk zijn. Zolang dat nog niet lukt, ben ik dankbaar dat we een systeem van solidariteit hebben in ons land die er voor zorgt dat deze mensen niet op straat hoeven te leven. Kunnen we uit solidariteit dan ook de opmerking ‘de hand ophouden’ en de bijbehorende schande en schaamte in de prullenbak gooien? Noem het wat het is. Zonder de schande, zonder oordelen. Laten we elkaar stimuleren en bekrachtigen. Vanuit de ‘lifeline’ van de uitkering werken we eraan om weer financieel onafhankelijk te worden.
Toegift: Deze is een paar jaar oud, maar een mooie omdenker wat ‘de hand ophouden’ betreft: https://newscientist.nl/blogs/hand-ophouden.